Trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31, sáng 18/12 đã diễn ra Phiên họp toàn thể về công tác xây dựng ngành với chủ đề “Đổi mới, sáng tạo hướng tới xây dựng ngành ngoại giao chuyên nghiệp, toàn diện, hiện đại”.

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh dự và chỉ đạo tại Hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, đối ngoại và ngoại giao luôn gắn liền với sự phát triển bang giao quốc tế và phục vụ lợi ích các quốc gia-dân tộc. Chính sự phát triển của các quốc gia-dân tộc và bang giao quốc tế đã thúc đẩy các nền ngoại giao trên thế giới không ngừng phát triển.

Trong điều kiện toàn cầu hóa sâu rộng và dưới tác động nhiều chiều của các xu thế lớn và các thách thức toàn cầu, đặc biệt từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát đến nay, ngành ngoại giao của nhiều nước trên thế giới đã, đang và tiếp tục có những điều chỉnh để thích ứng với bối cảnh mới.

Cùng với đất nước, ngành ngoại giao đang bước vào giai đoạn chiến lược mới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đối ngoại trong giai đoạn phát triển mới của đất nước từ nay đến năm 2030 và tầm nhìn 2045, Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương “Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân.”

Đây là một chủ trương mới, phản ánh sự trưởng thành của ngoại giao cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là yêu cầu vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược, lâu dài đối với đối ngoại nói chung, ngành Ngoại giao nói riêng và phù hợp với xu thế phát triển của các nền ngoại giao trên thế giới.

Bám sát chủ trương, đường lối Đại hội XIII của Đảng, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc và Hội nghị Ngoại giao 31, từ những kết quả, kinh nghiệm, bài học trong thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đề xuất một số vấn đề để Hội nghị cùng thảo luận.

Tính toàn diện của ngoại giao Việt Nam trước hết thể hiện ở chủ thể thực hiện, bao gồm, không chỉ có Bộ Ngoại giao mà cả các Bộ, ngành liên quan; trên tất cả các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế-xã hội; với tất cả đối tác, địa bàn và khu vực.

Nhiều năm qua, ngành ngoại giao đã và đang triển khai đồng bộ và gắn kết chặt chẽ các trụ cột, binh chủng ngoại giao, bao gồm ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân, nhằm thực hiện nhiệm vụ giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao vị thế đất nước.

Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội đất nước trong giai đoạn mới cùng với những biến chuyển sâu sắc của tình hình thế giới đang đặt ra yêu cầu về mở rộng nội hàm, lĩnh vực hoạt động của ngành ngoại giao.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12 vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Mạnh dạn đột phá, sáng tạo trong công tác, tìm ra cách làm mới, mở rộng ra các lĩnh vực mới, tìm kiếm các đối tác mới, hướng đi mới”.

Như vậy, bên cạnh các lĩnh vực truyền thống, đòi hỏi ngành ngoại giao phải chủ động, tích cực tìm cách làm mới, hướng đi mới, lĩnh vực mới đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước như ngoại giao công nghệ, ngoại giao số, ngoại giao môi trường, ngoại giao y tế, ngoại giao năng lượng...

Vì vậy, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn mong lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan chia sẻ với ngành Ngoại giao những mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, biện pháp về thúc đẩy triển khai đối ngoại, hợp tác và hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, bảo vệ môi trường, y tế… cũng như gợi mở hướng đi, cách làm, nhất là cơ chế phối hợp giữa ngành ngoại giao và các bộ, ngành liên quan trong các lĩnh vực quan trọng nói trên.

Cũng theo Bộ trưởng, tính hiện đại của ngoại giao Việt Nam thể hiện ở sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống, bản sắc ngoại giao của dân tộc, tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, đường lối đối ngoại của Đảng ta qua các thời kỳ và tinh hoa ngoại giao thời đại. Vận hành ngành ngoại giao trong khuôn khổ thể chế ngày càng hoàn thiện; tổ chức bộ máy tinh gọn, hợp lý, hiệu quả với phương thức hoạt động khoa học, chuẩn hóa và số hóa, có năng lực đổi mới, sáng tạo và chủ động thích ứng với chuyển biến mau lẹ của tình hình.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhận định nhiệm vụ đối ngoại trong giai đoạn phát triển mới của đất nước và chủ trương xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại đặt ra yêu cầu rất cao về xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức và trí tuệ; hiện đại, chuyên nghiệp về phong cách và phương pháp làm việc, có trình độ đạt tới tầm khu vực và quốc tế. Để đáp ứng yêu cầu này, cần có nguồn lực đầu tư xứng đáng cùng với hệ thống cơ chế chính sách bài bản, đồng bộ.

Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh cho rằng đây là dịp phù hợp để trao đổi về công tác xây dựng nền ngoại giao chuyên nghiệp, toàn diện, hiện đại.

Một điểm mới được nêu về công tác đối ngoại trong Đại hội Đảng lần thứ XIII vừa qua là xây dựng một nền ngoại giao hiện đại cụ thể là bộ máy, tổ chức, phương thức hoạt động, trên cơ sở các thành tố quan trọng của tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh như lợi ích-quốc gia dân tộc, độc lập tự cường, làm bạn với tất cả các nước, xây dựng đối ngoại trở thành một mặt trận binh chủng, kết hợp sức mạnh thời đại với sức mạnh dân tộc, dĩ bất biến ứng vạn biến hay ngoại giao tâm công.

Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng xây dựng một nền ngoại giao toàn diện dựa trên ba trụ cột, toàn bộ các bộ ngành, địa phương, hệ thống chính trị, trên tất cả các lĩnh vực từ ngoại giao chính trị, an ninh-quốc phòng, kinh tế, văn hóa là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng.

Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh cũng đánh giá cao tham luận của các đại biểu, khẳng định các vấn đề được nêu ra, từ ngoại giao môi trường, ngoại giao khoa học công nghệ, ngoại giao y tế đều nằm có ý nghĩa thiết thực và nằm trong nội hàm của nền ngoại giao toàn diện, hiện đại.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Việt Nam đã triển khai và đẩy mạnh mạnh công tác ngoại giao trực tuyến, duy trì tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao, mở rộng quan hệ ngoại giao, vận động, giao lưu, trao đổi về hợp tác kinh tế, văn hóa xã hội đều thông qua trực tuyến. Phó Thủ tướng Thường trực cũng đề cập mô hình Đại sứ lưu động hay Đại sứ ảo, hiện đang được một số nước áp dụng, điển hình là Singapore và Barbados.

Ngoài ra, ngoại giao số có thể được ứng dụng rộng rãi hơn trong đối ngoại, tăng cường độ bao phủ ngoại giao Việt Nam, đặc biệt tại địa bàn kiêm nhiệm.

Về công tác thực hiện một nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, để thực hiện các mục tiêu đối ngoại đã được đề ra tại Đại hội Đảng lần thứ XIII, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng, ngành ngoại giao cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, bộ máy, củng cố năng lực, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại.

Phó Thủ tướng Thường trực cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác cán bộ trong triển khai đối ngoại, Bộ Ngoại giao cần tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng trong tuyển chọn, đào tạo và bồi dưỡng các cán bộ mới theo hướng toàn diện, hiểu biết về các vấn đề, có trình độ, có văn hóa và khả năng thích ứng với thay đổi, nhất là trong công nghệ.

Phó Thủ tướng Thường trực cũng chỉ rõ nhu cầu cần thiết về xây dựng cơ sở vật chất, tư tưởng chính trị, hệ giá trị, văn hóa, bản sắc của cán bộ ngoại giao làm công tác đối ngoại và khẳng định cần tiếp tục xây dựng dự thảo, kiến nghị để đảm bảo đời sống cho cán bộ ngoại giao, đồng thời sử dụng các hàm, cấp ngoại giao chuyên nghiệp, hiệu quả hơn, đảm bảo thực hiện công tác đối ngoại trong các lĩnh vực quan trọng đã được nêu trong Đại hội Đảng lần thứ XIII.

Nguồn: Báo CAND