1. Giới thiệu

Trí Tuệ Nhân Tạo (Artificial Intelligence - AI) hoặc trí thông minh nhân tạo là công nghệ mô phỏng các quá trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc đặc biệt là hệ thống máy tính. Trí tuệ nhân tạo này do con người lập trình với mục đích tự động hóa các hành vi thông minh như con người, từ đó cắt giảm bớt nhân công là con người và có tính chuẩn xác cao hơn.

Trí thông minh nhân tạo (AI) là một lĩnh vực trong khoa học máy tính tập trung vào việc phát triển các hệ thống có khả năng thực hiện các nhiệm vụ mà thông thường chỉ được cho là đòi hỏi sự thông minh của con người. Trong ngữ cảnh này, "thông minh" thường được định nghĩa như khả năng tự học, tự hiểu, và thực hiện các nhiệm vụ một cách linh hoạt và hiệu quả.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc tự động hóa và cải thiện hoạt động giáo dục. AI không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ, mà còn là một người bạn đồng hành đắc lực của giáo viên trong quá trình dạy và học.

Với khả năng phân tích dữ liệu và học máy, AI có thể tạo ra các giải pháp cá nhân hóa cho từng học sinh, từ việc tạo ra bài tập phù hợp đến đánh giá hiệu suất cá nhân. Nó cung cấp phản hồi tức thì và thông tin phân tích sâu sắc, giúp giáo viên hiểu rõ hơn về tiến độ học tập của từng học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy một cách linh hoạt.

Hơn nữa, AI cũng giúp giáo viên giảm bớt gánh nặng công việc hành chính và lặp đi lặp lại bằng cách tự động hóa các tác vụ như phân loại bài tập, đánh giá bài luận và chấm điểm. Điều này giúp giáo viên dành thời gian và năng lượng nhiều hơn cho việc tương tác trực tiếp với học sinh, khuyến khích sự tư duy sáng tạo và phát triển các kỹ năng mềm khác ngoài lớp học.

Với sự kết hợp của AI và giáo viên, không chỉ giúp tăng cường chất lượng giáo dục mà còn mở ra những cơ hội mới để phát triển các phương pháp giảng dạy tiên tiến và đáp ứng nhanh chóng với những thách thức của môi trường giáo dục hiện đại.

2. Các ứng dụng của AI trong quá trình học tập

Thứ nhất, AI có khả năng cá nhân hóa lộ trình học tập

Một trong những ứng dụng nổi bật nhất của AI là khả năng cá nhân hóa lộ trình học tập. AI có thể phân tích dữ liệu học tập của học viên, từ kết quả kiểm tra, thời gian học tập, đến các lĩnh vực khó khăn, để thiết kế các chương trình học phù hợp. Ví dụ, các nền tảng như Coursera, Khan Academy hay Duolingo sử dụng AI để đề xuất nội dung học tập dựa trên trình độ và mục tiêu của người học. Nhờ đó, học viên có thể học theo tốc độ riêng của mình và tập trung vào các chủ đề cần cải thiện.

Thứ hai, AI như Trợ lý học tập ảo (AI Tutor)

Trợ lý học tập ảo, như ChatGPT hay Watson của IBM, đã trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy của học viên. Các trợ lý này có thể:

- Trả lời câu hỏi nhanh chóng và chính xác.

- Hỗ trợ giải bài tập hoặc cung cấp giải thích cho các khái niệm phức tạp.

- Cung cấp tài liệu tham khảo và hướng dẫn nghiên cứu.

AI tutor đặc biệt hữu ích trong các môn học như toán học, và ngôn ngữ, nơi học viên thường cần sự hỗ trợ tức thì để vượt qua các trở ngại trong học tập.

Thứ ba, AI có khả năng  Phân tích dữ liệu học tập

AI giúp các tổ chức giáo dục thu thập và phân tích dữ liệu học tập của học viên một cách hiệu quả. Các hệ thống quản lý học tập (Learning Management Systems - LMS) tích hợp AI có thể:

- Theo dõi tiến trình học tập.

- Xác định các yếu điểm của học viên.

- Dự đoán kết quả học tập để đưa ra các biện pháp hỗ trợ kịp thời.

Chẳng hạn, tại một số trường đại học, AI được sử dụng để phát hiện những học viên có nguy cơ không đạt yêu cầu học tập, từ đó tư vấn cá nhân hóa nhằm cải thiện kết quả.

Thứ tư, AI giúp học ngôn ngữ hiệu quả và phát triển kỹ năng mềm

AI đã mang lại bước tiến lớn trong việc học ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp. Các ứng dụng như Grammarly, Google Translate hay Duolingo giúp học viên học ngoại ngữ hiệu quả hơn thông qua việc cung cấp phản hồi tức thì và cá nhân hóa.

Ngoài ra, các hệ thống AI còn hỗ trợ phát triển kỹ năng mềm, như kỹ năng thuyết trình hay làm việc nhóm, bằng cách mô phỏng các tình huống thực tế để người học luyện tập.

Bên cạnh những cơ hội, tiềm năng của AI mang lại thì việc ứng dụng AI trong học tập vẫn còn những thách thức nhất định.

Thứ nhất, Quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu

Một trong những thách thức lớn nhất của AI trong giáo dục là đảm bảo quyền riêng tư của học viên. Dữ liệu học tập và thông tin cá nhân của học viên cần được bảo vệ chặt chẽ để tránh rủi ro lạm dụng.

Thứ hai, Tính chính xác và thiên vị

Mặc dù AI có khả năng phân tích dữ liệu mạnh mẽ, nhưng nó cũng có thể mắc sai lầm hoặc bị thiên vị do dữ liệu đầu vào không đầy đủ hoặc không cân bằng. Điều này có thể dẫn đến việc đưa ra các khuyến nghị sai lệch hoặc không công bằng.

Thứ ba. Chi phí triển khai lớn

Việc phát triển và triển khai các hệ thống AI trong giáo dục đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn, điều này có thể gây khó khăn cho các tổ chức giáo dục ở các quốc gia hoặc vùng có điều kiện kinh tế hạn chế.

Thứ tư,  Sự phụ thuộc vào công nghệ

Học viên có thể trở nên quá phụ thuộc vào AI, dẫn đến việc giảm khả năng tư duy độc lập và sáng tạo. Điều này đòi hỏi cần có sự cân bằng giữa việc sử dụng AI và các phương pháp học tập truyền thống.

3. Triển vọng của AI trong giáo dục

Trong tương lai, AI hứa hẹn mang lại nhiều cải tiến hơn nữa cho ngành giáo dục:

- Học tập dựa trên thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR): AI có thể kết hợp với VR và AR để tạo ra các môi trường học tập tương tác, giúp học viên học tập thông qua trải nghiệm thực tế.

- Phát triển AI chuyên sâu: Các hệ thống AI có thể hiểu sâu hơn về tâm lý và hành vi của học viên, từ đó cung cấp hỗ trợ cá nhân hóa hơn.

- Học tập suốt đời: AI có thể đóng vai trò là người hướng dẫn, giúp mọi người tiếp cận tri thức ở bất kỳ độ tuổi nào.

4. Kết luận

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0), Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I xác định chuyển đổi số là cơ hội rút ngắn quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo. Chuyển đổi số trong công tác giáo dục đào tạo sẽ trở thành yêu cầu tất yếu của các cơ sở giáo dục trong điều kiện hội nhập vào hệ thống giáo dục quốc gia. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học đã và đang tạo ra những thay đổi tích cực trong lĩnh vực giáo dục, mang lại nhiều cơ hội để nâng cao hiệu quả giảng dạy và cải thiện trải nghiệm học tập của học viên trong trong các cơ sở giáo dục đào tạo nói chung và Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I nói riêng. Với khả năng cá nhân hóa, phân tích dữ liệu học tập và hỗ trợ thông minh, AI không chỉ giúp giáo viên giảm tải công việc mà còn khuyến khích học viên phát triển khả năng tự học và tiếp cận tri thức một cách toàn diện hơn. Để thích ứng với chuyển đổi số, Nhà trường đã quan tâm, đầu tư ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ vào các mặt công tác, trong đó coi trọng phát triển ứng dụng công nghệ thông tin là cốt lõi. Đảng ủy nhà trường ban hành Nghị quyết chuyên đề số 258-NQ/ĐU ngày 19/7/2021 về lãnh đạo công tác “ Ứng dụng Công nghệ thông tin trong Đảng bộ Nhà trường giai đoạn 2020 - 2025", Kế hoạch về hoạt động chuyển đổi số trong Trường Cao đẳng CSND I. Đây là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự chuyển biến tích cực, chủ động nhằm ứng dụng, sử dụng hiệu quả hệ thống kỹ thuật vào các mặt công tác, bảo đảm hoạt động đồng bộ với chương trình chuyển đổi số của Bộ Công an và của Chính phủ. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng ủy, Ban Giám hiệu cùng sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ cán bộ chuyên trách, sự tham gia tích cực của cán bộ, giáo viên, học viên; Nhà trường đã triển khai ứng dụng, sử dụng các phương tiện kỹ thuật vào các mặt công tác nói chung góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Nhà trường, cụ thể: Ứng dụng Phần mềm quản lý điểm (tích hợp vào hệ thống nhà trường thông minh) giúp việc quản lý, thực hiện thanh tra, kiểm tra đánh giá tình hình, kết quả học tập của học viên các lớp; Phần mềm quản lý hoạt động tự đánh giá giúp hoạt động tự đánh giá khoa học, cụ thể, chính xác; Phần mềm quản lý ngân hàng câu hỏi thi giúp đảm bảo chất lượng ngân hàng đề thi chính xác, khách quan trong khai thác, sử dụng; Phần mềm Lấy ý kiến phản hồi qua hệ thống mạng và đã đạt được những hiệu quả nhất định; Phần mềm SPSS trong tổng hợp, phân tích kết quả của công tác lấy ý kiến phản hồi của học viên về các mặt giáo dục và đào tạo của nhà trường,....

Việc ứng dụng khoa học giáo dục, công nghệ thông tin, và trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác giảng dạy và quản lý giáo dục giúp nâng cao chất lượng học tập và đào tạo; việc phát triển các hệ thống học tập thông minh, tích hợp AI để cá nhân hóa quá trình học tập, giúp học viên có thể tiếp cận với các phương pháp học tiên tiến và đạt được kết quả học tập tốt hơn nhằm đào tạo đội ngũ cán bộ công an có năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức cách mạng, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới. Đồng thời nghiên cứu và phát triển các mô hình học tập hỗ trợ trí tuệ nhân tạo như các trợ lý học tập ảo, công cụ chấm điểm tự động, và phân tích dữ liệu học tập để giúp giáo viên và học viên theo dõi tiến độ học tập một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, việc áp dụng AI cũng đặt ra những thách thức đáng kể, bao gồm vấn đề quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu, khả năng tiếp cận công nghệ, và nguy cơ giảm tương tác xã hội trong môi trường giáo dục. Để tối ưu hóa lợi ích mà AI mang lại, cần có sự kết hợp giữa công nghệ, phương pháp giáo dục phù hợp, và các biện pháp bảo vệ quyền lợi của người học. Bằng cách tận dụng AI một cách hiệu quả, chúng ta có thể tạo ra một nền giáo dục hiện đại, linh hoạt và toàn diện hơn.

Trong tương lai, AI có tiềm năng trở thành nhân tố chủ chốt trong việc hiện đại hóa giáo dục, góp phần xây dựng một nền giáo dục thông minh, công bằng và sáng tạo hơn. Để tăng cường chuyển đổi số nhất là ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực công tác, trong thời gian tới, Nhà trường cần tập trung vào một số nội dung sau:

Một là, đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất như hệ thống máy chủ để chạy các ứng dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo AI, các mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Models - LLM)… Xây dựng các hệ thống học tập và quản lý giáo dục tích hợp AI, đảm bảo khả năng truy cập và sử dụng dễ dàng cho giáo viên, học viên. Thu thập và quản lý dữ liệu về giáo dục đào tạo, đảm bảo dữ liệu phong phú, đáng tin cậy để AI học hỏi và phát triển.

Hai là, khuyến khích phát triển và ứng dụng các công cụ học tập AI như xây dựng các ứng dụng AI có khả năng phân tích dữ liệu, phát triển các chatbot AI giúp học sinh giải đáp thắc mắc, hỗ trợ học tập và làm bài tập.

Ba là, tăng cường khuyến khích cán bộ, giáo viên trong nhà trường nghiên cứu, phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực công tác, trong dạy và học. Nhà trường cần tăng cường hợp tác với các trung tâm về AI, cử cán bộ, giáo viên có trình độ đi học tập nâng cao trình độ.

Bài: Phòng Khảo thí và đảm bảo chất lượng đào tạo