Chia sẻ về vấn đề này, đại diện Cục Hàng không Việt Nam, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), hãng hàng không Vietjet -  Những đơn vị đang trực tiếp quản lý và tổ chức vận tải hàng không khẳng định, đảm bảo an ninh hàng không là một phần cốt lõi không thể tách rời, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong an ninh, quốc phòng, vừa phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.

Phối hợp nhịp nhàng bảo đảm vững chắc cho an ninh bầu trời Việt Nam

Ông Đinh Việt Phương, Tổng Giám đốc Hãng hàng không Vietjet nhìn nhận, Bộ Công an thông qua Trung tâm an ninh hàng không quốc gia, là cơ quan quản lý nhà nước về an ninh hàng không, chịu trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát, kiểm tra và xử lý các nguy cơ can thiệp bất hợp pháp, bảo vệ an ninh quốc gia trong hoạt động hàng không dân dụng.

Bộ Xây dựng thông qua Cục Hàng không Việt Nam, là cơ quan quản lý nhà nước về hàng không dân dụng, đảm nhiệm quy hoạch, tiêu chuẩn, kiểm soát kỹ thuật và điều phối Chương trình an ninh hàng không quốc gia (NASP). Sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai trụ cột quản lý nhà nước - Bộ Công an và Bộ Xây dựng, cùng các lực lượng an ninh, cảng vụ và doanh nghiệp hàng không là nền tảng bảo đảm vững chắc cho an ninh bầu trời Việt Nam.

Là một hãng hàng không có quy mô hoạt động lớn, khai thác khoảng 600 chuyến bay mỗi ngày đến gần 30 quốc gia và vùng lãnh thổ, dự kiến vận chuyển 30 triệu khách vào năm 2025, hãng hàng không Vietjet nhận thức rõ an ninh hàng không là một phần cốt lõi.

CEO của VietJet cũng thẳng thắn chỉ ra, ngành hàng không đang đối diện với nhiều tác động tiêu cực, bao gồm: Xung đột khu vực, khủng bố quốc tế, vận chuyển hàng cấm và di trú trái phép; Các hành vi tập thể, bạo động, đình công, bãi công có thể làm gián đoạn khai thác và tạo điều kiện cho các đối tượng xấu lợi dụng; Sự phát triển mạnh mẽ của AI, Drone, tấn công mạng, xâm phạm dữ liệu cá nhân…

“Ngay cả hãng Vietjet, hệ thống công nghệ thông tin của hãng cũng bị tấn công”, ông Đinh Việt Phương chia sẻ. Các vụ tấn công mạng toàn cầu đã từng khiến nhiều hãng hàng không lớn như: Horizon Air, United Airlines, Alaska Airlines và các sân bay quốc tế phải ngừng khai thác.

Vậy giải pháp đề ra là gì? CEO của Vietjet cho biết, về phía đơn vị  đã xây dựng kế hoạch ngăn chặn và ứng phó dựa trên chiến lược an ninh toàn cầu GASeP 2024 của ICAO. Vietjet đề xuất tích hợp sáu ưu tiên của GASeP vào chương trình an ninh quốc gia dưới sự chỉ đạo thống nhất của Bộ Công an. Cụ thể, các ưu tiên của Vietjet bao gồm, xây dựng văn hóa an ninh, an toàn hàng không xuyên suốt, liên tục cập nhật. Thành lập Trung tâm an ninh mạng hàng không giám sát 24/7, ứng dụng AI, Big Data, nhận diện khuôn mặt, phát hiện drone, bảo mật đa tầng.

Ngoài việc chủ động ứng phó với các vi phạm về an ninh hàng không, ông Đinh Việt Phương cũng đề xuất thiết lập Trung tâm điều phối an ninh tích hợp kết hợp an ninh giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và lực lượng chức năng. Trong việc quản lý rủi ro thì cần áp dụng cơ chế quản trị rủi ro hành vi và chủ động theo dõi, cảnh báo sớm các diễn biến xã hội (như đình công, bãi công).

Ngoài ra, cũng cần nâng cao vai trò của truyền thông. Theo ông, báo chí là cánh tay nối dài của an ninh hàng không, góp phần truyền tải tinh thần cảnh giác, lan tỏa các mô hình tốt, và đấu tranh với các hành vi trái phép.

Bảo đảm an ninh song hành cùng sự thuận lợi của hành khách

Khi nhắc đến vai trò của an ninh hàng không, ông Tô Tử Hùng, Trưởng phòng An ninh hàng không (Cục Hàng không Việt Nam) cho biết, mục tiêu này chỉ đạt được thông qua sự kết hợp đầy đủ các biện pháp, nguồn lực và nhân lực. Việc giao Bộ Công an là cơ quan quản lý nhà nước về an ninh hàng không, chịu trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát, kiểm tra và xử lý các vấn đề liên quan, được coi là quyết định hết sức đúng đắn, đúng thời điểm.

Điều này được lý giải bởi tính nhạy cảm liên quan đến an ninh quốc gia, Việt Nam cần nội luật hóa tất cả các quy định quốc tế vào trong quy định quốc gia để dễ thực hiện. Cùng đó, vấn đề đào tạo huấn luyện là chìa khóa rất quan trọng, không chỉ áp dụng cho nhân viên an ninh tại sân bay mà còn cho tất cả các nhân sự tham gia vào hệ thống, bao gồm giám đốc quản lý, giáo viên, thanh tra giám sát an ninh hàng không.

Đồng thời, hệ thống an ninh hàng không phải áp dụng việc quản lý rủi ro theo định hướng của ICAO. Việt Nam có Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia (do Phó Thủ tướng làm Chủ tịch) để thực hiện đúng các tiêu chuẩn này.

Với vai trò là nhà khai thác quản lý và khai thác hệ thống 22 cảng hàng không sân bay trên toàn quốc khi bày tỏ góc nhìn về việc đảm bảo an ninh hàng không trong tình hình mới, ông Nguyễn Đức Hùng, Phó Tổng giám đốc ACV xác định: “An ninh hàng không là nhiệm vụ chính trị trọng tâm không thể tách rời trong chuỗi khai thác hàng không”. 

Theo chỉ đạo của Chính phủ, lực lượng kiểm soát an ninh hàng không đã được chuyển giao sang Bộ Công an quản lý từ tháng 5/2025. “Đây là bước chuyển lớn, tăng cường quản lý thống nhất về an ninh quốc gia”, lãnh đạo ACV nhận định.

Bày tỏ thêm quan điểm của mình, ông Nguyễn Đức Hùng chia sẻ: ACV vẫn giữ vị trí đầu mối tổ chức, điều hành khai thác cảng hàng không, coi sân bay như "một ngôi nhà" nơi nhiều cơ quan, đơn vị, hãng hàng không cùng tham gia hoạt động. ACV duy trì hợp tác lâu dài với các lực lượng công an, đã ký quy chế phối hợp với 20/21 tỉnh, thành phố có cảng hàng không. ACV vẫn đảm bảo nhiệm vụ về hạ tầng, duy trì dân phòng sân bay và các nguồn lực cần thiết. ACV đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ để đảm bảo an ninh chặt chẽ nhưng không làm mất tiện lợi cho hành khách.

Cụ thể, đơn vị đã triển khai các hệ thống soi chiếu thông minh, sử dụng công nghệ tiên tiến, kiểm soát sinh trắc học, hướng tới xu thế OneID (nhận dạng cá nhân duy nhất). Hiện nay, dịch vụ sinh trắc học đã được triển khai cho công dân Việt Nam sử dụng căn cước công dân gắn chip tại các cảng hàng không từ tháng 4. ACV đang xây dựng hệ thống tự động cho hành khách quốc tế tại sân bay Long Thành và mong muốn Cục Xuất nhập cảnh kết nối hệ thống quản lý xuất cảnh để hành khách có thể sử dụng thủ tục tự động.

Nguồn: Báo CAND