“Thư viện” là một thiết chế được cả thế giới công nhận từ hàng trăm năm nay, là nơi lưu giữ và cung cấp tri thức cho mọi người; là trung tâm của mọi môi trường giáo dục, nghiên cứu; là cầu nối trung gian giữa người tạo ra tri thức và những người sử dụng tri thức. Trong bất cứ một xã hội phát triển nào, thư viện luôn được quan tâm đầu tư và giữ vị trí quan trọng trong các chiến lược phát triển của quốc gia.
Tuy nhiên, hiện nay cuộc cách mạng công nghiệp số đã và đang lớn mạnh, tác động không nhỏ đến mọi mặt của đời sống xã hội nói chung và lĩnh vực thư viện nói riêng. Chỉ một cú click chuột trên Google mọi thông tin đều được tìm kiếm nhanh chóng; vậy nên hầu hết người học sử dụng Internet như một quá trình tất yếu, phổ biến trong học tập, nghiên cứu. Đứng trước bối cảnh đó đòi hỏi tất cả các thư viện trong các nhà trường cần phải thay đổi, tìm ra những phương thức để người đọc quan tâm và chủ động tìm đến thư viện.
Trung tâm Lưu trữ và Thư viện của Trường Cao đẳng CSNDI được thành lập năm 2015. Đây là nơi sinh hoạt văn hóa, khoa học và là “lá phổi” tri thức của nhà trường. Thư viện phục vụ nhu cầu giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức cơ bản về khoa học và xây dựng thói quen học tập cho học viên trong nhà trường. Ngoài ra Thư viện còn là nơi bồi dưỡng tư tưởng chính trị, xây dựng văn hóa đọc thường xuyên, liên tục, để từ đó tạo nếp sống văn hóa lành mạnh, tiến bộ, hiện đại. Việc nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ bạn đọc của Thư viện là hết sức cần thiết và có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập của giáo viên, học viên trong nhà trường.
Cán bộ Thư viện sắp xếp, hoàn thiện Kho Thư viện mở để đưa vào hoạt động
Nhận thức rõ về vai trò của Thư viện trong công tác giáo dục đào tạo của nhà trường, trong những năm vừa qua, được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường, Trung tâm Lưu trữ và Thư viện đã luôn tìm tòi, học tập để đề xuất đưa ra các giải pháp tích cực nhằm đẩy mạnh công tác Thư viện; nâng cao chất lượng phục vụ nghiên cứu, học tập của giáo viên, học viên nhà trường, cũng như giúp cho cán bộ, giáo viên, học viên được tiếp cận trực tiếp với nguồn tài nguyên sách; tiết kiệm được nhiều thời gian phục vụ của cán bộ Thư viện, từ đó có thêm thời gian để giới thiệu, tuyên truyền các loại sách mới tới bạn đọc. Một trong những giải pháp mà Trung tâm Lưu trữ và thư viện đang triển khai đó là Thư viện mở - Đây sẽ là giải pháp hiệu quả, phù hợp nhằm đáp ứng và kích thích nhu cầu đọc, tự nghiên cứu của học viên, cán bộ, giáo viên nhà trường.
Cụ thể với mô hình cũ, bạn đọc phải tra tìm tài liệu cần mượn theo đúng số đăng ký cá biệt ghi trong sổ, viết thông tin vào phiếu yêu cầu để cán bộ Thư viện trực tiếp vào kho lấy tài liệu; ký sổ mượn và hẹn trả. Phương pháp truyền thống này thường mất nhiều thời gian tìm kiếm và chờ đợi, gây ra tâm lý nhàm chán cho người sử dụng; phụ thuộc hoàn toàn vào mục lục tra cứu để tìm sách; việc sắp xếp sách, tài liệu bị dàn trải theo thời gian nhập kho, không thể hiện được tính khoa học, chuyên nghiệp.
Với mô hình Thư viện mở, bạn đọc được trực tiếp vào kho và chọn những cuốn sách, tài liệu đúng nhu cầu và đọc tại phòng đọc; bạn đọc có thể ghi chép lại những kiến thức cần thiết phục vụ học tập, nghiên cứu và mượn về nếu có nhu cầu. Phương pháp này giúp bạn đọc có thời gian và chủ động xem trước nội dung, tránh mượn nhầm tài liệu; tạo tâm lý thoải mái, tự chủ tìm kiếm sách, tài liệu trong kho.
Thư viện mở Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I
Thông thường tài liệu trong kho Thư viện mở luôn là những sách mới xuất bản, có giá trị thông tin cao, các loại sách mà bạn đọc thường xuyên sử dụng, quan tâm. Hàng năm thư viện bổ sung nguồn tài liệu bằng nguồn ngân sách của trường, đặt mua từ các nhà xuất bản, công ty phát hành sách và một lượng lớn tài liệu biếu tặng từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Đến nay, vốn tài liệu trong kho mở thư viện nhà trường rất phong phú và đa dạng. Cụ thể, số tài liệu trong kho mở của Thư viện là 2.350 đầu sách với tổng 8.350 cuốn trong đó sách văn học có 1.350 đầu sách, sách tham khảo có 975 đầu sách và báo, tạp chí có 25 đầu tạp chí. Thư viện mở luôn duy trì thời gian hoạt động phục vụ nhu cầu bạn đọc là cán bộ, giáo viên, học viên nhà trường 03 ca/ngày, buổi sáng từ 8h - 11h00; chiều từ 13h - 16h; tối từ 19h - 21h.
Với điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế, để phục vụ tốt hoạt động nghiên cứu, học tập của cán bộ, giáo viên và học viên của nhà trường thì việc triển khai Thư viện mở mang lại những hiệu quả nhất định như sau:
Thứ nhất, hoạt động của Thư viện mở đã góp phần giúp công tác thư viện của nhà trường trở nên chuyên nghiệp, chuẩn nghiệp vụ hơn; giúp cán bộ thư viện có điều kiện, thời gian sắp xếp sách khoa học hơn, quản lý nhu cầu đọc tốt hơn, thể hiện được tính khoa học và tính tư tưởng của nguồn tri thức sách có trong nhà trường.
Thứ hai, cải tiến sắp xếp theo kho mở giúp bạn đọc tìm và nghiên cứu sâu các ấn phẩm của cùng một tác giả nào đó để so sánh, đối chiếu từng thời kì sự ra đời của từng ấn phẩm.
Thứ ba, với việc triển khai thư viện mở, giáo viên và học viên khi mượn hay đọc sách tại thư viện có thể không cần thông qua bảng mục lục vẫn tìm đến cuốn sách, tài liệu mà mình cần một cách nhanh chóng, dễ dàng.
Cán bộ Thư viện hướng dẫn học sinh tra cứu Thư viện mở
Thứ tư, hình thức tổ chức kho mở được coi như một luồng khí mới thổi vào thư viện, tạo nên không gian thoáng đãng, phá tan đi bức tường ngăn cách giữa kho sách với bạn đọc, thu hút ngày càng nhiều bạn đọc hơn đến với thư viện.
Triển khai thư viện mở phục vụ nghiên cứu, học tập của cán bộ giáo viên, học viên nhà trường thực sự góp phần xây dựng nền văn hóa đọc hiện nay. Phát triển thư viện mở theo phân loại kho là áp dụng phù hợp nhất tạo nên hiệu quả trong việc phục vụ nhu cầu đọc ngày càng sâu hơn về tài liệu, về ấn phẩm, chương trình học được sâu sắc hơn.
Như vậy có thể thấy “Thư viện- thiết chế văn hóa quan trọng” được ví như “biểu tượng của tri thức và học vấn” mặc dầu đứng trước nhiều cơ hội và thách thức song không ai có thể phủ nhận được vị trí của thư viện trong các nhà trường. Thư viện là cầu nối giữa thông tin và người sử dụng, là thước đo đánh giá vai trò, chức năng, nhiệm vụ, hiệu quả đào tạo của cơ sở giáo dục và không thể tách rời trong mỗi cơ sở giáo dục đào tạo.
Trung tâm Lưu trữ và Thư viện