Lễ duyệt binh 9/5 là dịp để Nga tôn vinh những người lính Liên Xô ngã xuống trong cuộc thế chiến đã kết thúc 77 năm trước, đồng thời phô diễn sức mạnh quân sự qua những loại khí tài hiện đại mà nước này sở hữu.
Buổi lễ lần này được quan tâm đặc biệt, bởi nó diễn ra trong bối cảnh chiến dịch quân sự của Nga trên lãnh thổ Ukraine đang diễn ra ác liệt, với nhiều diễn biến được mô tả là không thuận với Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ có bài phát biểu đáng chú ý tại sự kiện ở Moscow.
Giống như mọi năm, dẫn đầu khối cơ giới trong lễ duyệt binh năm nay trên Quảng trường Đỏ là xe tăng hạng trung huyền thoại trong Thế chiến II, mẫu T-34-85, theo sau là các mẫu xe tăng T-72B3M, T-90M "Proryv", T-14 "Armata", xe chiến đấu bộ binh, pháo tự hành, tên lửa phòng không và tên lửa đạn đạo.
Năm nay, mẫu pháo phản lực phóng loạt 9K51M Tornado-G sẽ lần đầu tham gia duyệt binh. Đây là loại pháo được phát triển dựa trên cơ sở BM-21 Grad, có khả năng khai hỏa rocket 122mm trang bị đầu nổ sát thương cao.
Ngoài các tốp trực thăng, tiêm kích và phản lực, khối không quân trong Lễ duyệt binh Chiến thắng năm nay có máy bay chỉ huy trên không Il-80, được mệnh danh là "máy bay ngày tận thế" của Nga.
Biên đội tiêm kích MiG-29SMT dự kiến bay tạo hình chữ Z trong lễ duyệt binh nhằm thể hiện ủng hộ các lực lượng tham gia chiến dịch Ukraine.
Ngoài buổi lễ duyệt binh quy mô lớn ở Moscow, nhiều thành phố khác của Nga cũng tiến hành các lễ duyệt binh quy mô nhỏ hơn để kỷ niệm dấu mốc lịch sử.
Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (1941-1945) của Liên Xô là cuộc chiến quy mô lớn nhất và gây thương vong nặng nề nhất trong lịch sử nhân loại, với khoảng 27 triệu binh sĩ, dân thường Liên Xô thiệt mạng để bảo vệ tổ quốc và nhân loại trước chủ nghĩa phát xít.
Theo tư liệu, vào lúc 22h43 ngày 8/5/1945 giờ Berlin, hay rạng sáng ngày 9/5/1945 theo giờ Moscow, tại một trường quân sự cũ gần Berlin, đại diện được ủy nhiệm của Đức Quốc Xã đã ký vào biên bản xác nhận đầu hàng không điều kiện trước sự chứng kiến của quân đội Đồng minh.
Ngày 24/6/1945, sau khi truy quét các nhóm tàn quân cố thủ rồi rút lực lượng về nước, Liên Xô đã tổ chức cuộc duyệt binh quy mô lớn chưa từng có theo sắc lệnh của nhà lãnh đạo Joseph Stalin với sự góp mặt của 40.000 quân nhân, 1.850 phương tiện quân sự trên Quảng trường Đỏ để chào mừng.
Từ năm 1946, Liên Xô (cũ) và Nga ngày nay lựa chọn ngày 9/5 làm Ngày Chiến thắng và tổ chức duyệt binh kỷ niệm. Các nước Tây Âu và Mỹ lấy ngày 8/5 theo thời điểm công bố lệnh ngừng bắn theo điều khoản của văn bản Reims, được ký vào ngày 7/5/1945 tại Reims, Pháp.
Nguồn: Báo CAND