Theo Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Nguyễn Minh Nguyệt, chuyến thăm chính thức Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm lần này thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của hai nước trong việc đưa quan hệ Việt Nam-Bulgaria lên tầm cao mới, vì hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững của mỗi quốc gia và của hai dân tộc.

Bulgaria là một trong các nước đầu tiên trên thế giới thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào ngày 8/2/1950. Tháng 8/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm hữu nghị chính thức Bulgaria, đặt nền móng và dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước.

Giai đoạn 1950 -1989, quan hệ Việt Nam – Bulgaria phát triển tốt đẹp. Bạn dành cho Việt Nam sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu về tinh thần và vật chất trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ đất nước. Đặc biệt, Bạn xóa nợ cho Việt Nam 147 triệu rube (cao nhất trong các nước XHCN cũ tính theo đầu người).

Từ đó tới nay, hai bên thường xuyên duy trì trao đổi đoàn các cấp, triển khai định kỳ các cơ chế hợp tác song phương, hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, trong khuôn khổ ASEAN - EU, Liên nghị viện thế giới. Hồi tháng 11/2024, Tổng thống Rumen Georgiev Radev và phu nhân đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam.      

Về hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, Việt Nam và Bulgaria đã thành lập ủy ban hợp tác về khoa học công nghệ, tập trung vào công nghệ sinh học, nông nghiệp, công nghệ thông tin, truyền thông, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, năng lượng xanh.

Kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt 263 triệu USD năm 2024. Tính đến tháng 6/2025, Bulgaria có 14 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký 31,32 triệu USD, trong đó hai dự án lớn nhất là dự án nhà máy chế biến cà phê hoà an tại Lâm Đồng và dự án công ty TNHH dệt kim và may mặc tại Thừa Thiên Huế.

Về giáo dục và đào tạo, ngày 27/12/2019, hai bên đã ký thỏa thuận hợp tác về giáo dục giai đoạn 2019-2023. Nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Rumen Radev tháng 11/2024, hai bên đã ký chương trình hợp tác mới cho giai đoạn 2025-2028.

Về quốc phòng – an ninh, tháng 6/2015 và tháng 7/2015, hai bên lần lượt ký Hiệp định phòng chống tội phạm và Biên bản ghi nhớ hợp tác đào tạo về phòng chống tội phạm. Hiện Việt Nam đang đề nghị hai bên ký Hiệp định về dẫn độ và Hiệp định chuyển giao người bị kết án phát tù.

Hiện có hơn 1.200 người Việt Nam sinh sống tại Bulgaria, chủ yếu là công nhân lao động ở lại sau những năm 90, trong đó hơn 70% đã nhập quốc tịch, đa số còn lại có giấy phép cư trú lâu dài 5 năm, phần lớn đều có cuộc sống ổn định, chủ yếu kinh doanh hàng may mặc, thủ công - mỹ nghệ hoặc nông phẩm.

Với số lượng khiêm tốn nhưng cộng đồng người Việt tại Bulgaria thành lập đầy đủ các hội, đoàn thể, như Hội người Việt Nam, Hội Doanh nghiệp, Hội Phụ nữ, Chi hội Thanh niên, Sinh viên và Chi bộ cộng đồng.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thu Hằng, chuyến thăm diễn ra vào thời điểm rất ý nghĩa, khi Việt Nam và Bulgaria kỉ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Chuyến thăm sẽ là dịp để lãnh đạo cấp cao hai nước cùng nhìn lại những thành tựu phát triển quan hệ để từ đó có những định hướng mang tính chiến lược, nhất là trong các lĩnh vực hợp tác Bulgaria có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu như công nghệ thông tin, lượng tử, trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, y sinh...

Đặc biệt, bà Lê Thu Hằng kỳ vọng sẽ thấy nhiều hơn nữa các hoạt động văn hóa nghệ thuật ở cả hai nước, góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc. Đồng thời, đây cũng là dịp để hai nước xây dựng vững chắc cầu nối tin cậy gắn kết Bulgaria với ASEAN và ngược lại, Việt Nam với EU. 

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức, Tổng Bí thư Tô Lâm dự kiến sẽ hội đàm với Tổng thống Rumen Radev, hội kiến thủ tướng, chủ tịch quốc hội và lãnh đạo các chính đảng Bulgaria. Tổng Bí thư cũng sẽ dự lễ khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Đại sứ quán Việt Nam tại Sofia, đồng thời có một số hoạt động đối ngoại quan trọng khác.

Nguồn: Báo CAND