Là một trong 12 công dân trẻ tiêu biểu của TP Hồ Chí Minh năm 2020, đại diện cho những người trẻ truyền cảm hứng, động lực, vượt qua giới hạn bản thân và sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng, Trung úy Nguyễn Nhật Phương, công tác ở Đội Công tác chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (CNCH), Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (PCCC) và CNCH, Công an TP Hồ Chí Minh, luôn có mặt ở những nơi hiểm nguy như hỏa hoạn, tai nạn... để cùng đồng đội “cứu cái còn trong cái mất”…

Phương khá cởi mở khi chia sẻ nhiều chuyện về nghề, về công việc có phần đầy đặc thù của mình. Sinh ra và lớn lên tại vùng đất thép Củ Chi trong một gia đình thuần nông. Năm 2012, khi vừa tốt nghiệp cấp 3, Phương không nộp hồ sơ thi đại học, mà đăng ký nghĩa vụ trong Công an nhân dân.

Trung úy Nguyễn Nhật Phương và đồng đội.

Cơ duyên được khoác lên người bộ đồ chiến sĩ CNCH đến với Phương sau khi hoàn thành khóa huấn luyện chiến sĩ mới, anh được phân công về công tác tại Đội Chữa cháy chuyên nghiệp thuộc Phòng Cảnh sát PCCC quận 11. Gắn bó ở đây 3 năm, Phương được tham gia và tích lũy cho mình những kinh nghiệm thực tế qua những vụ cứu người hay tìm thi thể nạn nhân, tìm tang vật các vụ án, phục vụ công tác điều tra.

Phương chia sẻ, nhiều người chưa hiểu hết được đặc thù nghề nghiệp CNCH, bởi những chiến sĩ CNCH thường xuất hiện trong những điều kiện cực kỳ nguy hiểm và khắc nghiệt. Có khi là ngọn lửa bùng cháy dữ dội, khi lại là dòng nước chảy xiết, bẩn tưởi, là vực sâu thăm thẳm hay treo mình trên những vách tường của tòa cao ốc... Vậy nhưng với Phương, những năm qua công việc này đã trở thành niềm đam mê, bởi với đặc thù công việc nguy hiểm và độc hại như thế, nếu không có lý tưởng, không có đam mê thì chắc không phải ai cũng có thể gắn bó với nghề.

Nghe Phương kể chuyện, người đối diện có thể cảm nhận từ Phương một năng lượng của một người cán bộ trẻ, đầy nhiệt huyết. Trong những năm qua, Phương đã cùng đồng đội tham gia cứu sống hàng chục người, tìm thấy hàng trăm thi thể nạn nhân và lặn tìm tang vật của các vụ án.

Ngày 4/11/2020, một nam thanh niên cầm chiếc kéo sắc bén, đe dọa có ý định tự tử, đang nằm trên giá đỡ bảng hiệu tại sân thượng của tòa nhà chung cư HQC Plaza, xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh. Sau nhiều giờ thuyết phục đối tượng không thành công, giữa tiết trời nắng gắt, trong khi người thân đang tiếp cận đối tượng để làm lạc hướng chú ý, chính Trung úy Nguyễn Nhật Phương là người đã nhanh chóng tiếp cận từ phía sau rồi bất ngờ giữ chặt và kéo chân của đối tượng vào trong, dù đối tượng ra sức chống cự, giãy giụa gây nguy hiểm cho Phương. 

Trước đó không lâu, đơn vị nhận được chỉ đạo hỗ trợ trục vớt vật chứng vụ trộm cắp tài sản mà đối tượng đã bỏ vào thùng xốp quấn băng keo bịt kín lại bên ngoài, rồi vứt xuống giữa lòng sông cầu Phước Long. Bất chấp dòng nước chảy xiết, Phương cùng đồng đội đã lặn mò tìm dưới lớp bùn dày đặc, ô nhiễm, nhiều mảnh sành sắc nhọn với quyết tâm tìm cho ra tang vật vụ án.

Có lần Phương cùng đồng đội nhận nhiệm vụ vớt thi thể đã phân hủy gần như hoàn toàn tại cống thoát nước phía trước một nhà hàng trên đường Nguyễn Hữu Thọ, tổ 20, ấp 3, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè.

Hôm ấy, trời nắng gắt, Phương cùng đồng đội thay phiên nhau lặn xuống miệng cống nhỏ hẹp chỉ khoảng 1m2, nhưng sâu tới 3m để tìm kiếm. Miệng cống có rác nổi lềnh bềnh, mùi hôi thối sộc thẳng vào mũi nhưng các anh vẫn kiên trì trục vớt các phần thi thể đã trương sình của nạn nhân và mò tìm các mảnh xương đã phân hủy, rơi rớt dưới cống nước. Phương bảo rằng không thể nào quên được cái mùi hôi thối bao trùm cả khu vực hiện trường.

Không chỉ tham gia nhiều vụ CNCH, tìm kiếm tang vật tại địa bàn TP Hồ Chí Minh, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TP Hồ Chí Minh còn thường xuyên hỗ trợ các tỉnh, thành trong cả nước. Điển hình là chuyến Phương tham gia đoàn công tác của Công an TP Hồ Chí Minh hỗ trợ CNCH một nạn nhân rơi xuống tử vong tại hang Cóc Chia (xã Mã Ba, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng) từ ngày 29/11 đến ngày 2/12/2019.

Đây là hang sâu thẳng đứng, có nhiều nhũ đá sắc nhọn, thiếu dưỡng khí. Miệng hang phía trên khoảng 8m2 (4x12m) và thu hẹp dần khi xuống sâu trong hang và khoảng cách từ miệng hang đến vị trí thi thể nạn nhân khoảng 220m. Do thời điểm này thời tiết diễn biến khó lường, thường xuất hiện mưa đã gây khó khăn cho lực lượng CNCH.

“Tại đây, tôi được giao nhiệm vụ thiết lập các điểm neo cố định để đảm bảo an toàn cho đồng đội làm nhiệm vụ xuống hang. Thiếu tá Nguyễn Chí Thành (Phó Đội trưởng Đội 3) và đồng chí Nguyễn Hiệp Hòa nhận nhiệm vụ trực tiếp xuống hang sâu để thu lượm xương cốt của người bị nạn đưa lên. Do vị trí hiểm trở, chúng tôi phải mất hai ngày mới đưa được nạn nhân ra ngoài. Lúc này, dù ai cũng mệt nhoài nhưng khi nhìn thấy gia đình nạn nhân ôm chúng tôi khóc nức nở để nói lời cảm ơn thì bao nhiêu khổ cực đều tan biến”, Trung úy Nguyễn Nhật Phương chia sẻ.

Sau mỗi nhiệm vụ, anh và các đồng đội nhận được sự khen ngợi, động viên của người dân, có khi là những cái ôm bày tỏ sự cảm kích, đó chính là động lực cho anh vững tin trên con đường mình đã chọn, luôn sẵn sàng cống hiến cho xã hội, góp phần bảo vệ bình yên của người dân.

“Tôi chỉ nghĩ đơn giản công việc của mình là giúp ích cho xã hội, người dân, “cứu cái còn trong cái mất”. Và chúng tôi luôn đặt mình vào hoàn cảnh của người khi bị mất người thân sẽ rất đau buồn, do đó tôi và các đồng đội sẽ luôn cố gắng hết mình giúp gì được thì giúp”, Phương cười hiền.

Cuối năm 2019, Phương đã kết hôn với một cô giáo mầm non. Phương tâm sự, chính vì luôn phải chốt trực những ngày lễ, Tết nên người vợ của mình cũng ít nhiều phải chịu thiệt thòi, nhưng với tình yêu chân thành đều cảm thông cho nhau.

Việc trở thành công dân trẻ tiêu biểu TP Hồ Chí Minh năm 2020, Phương vui mừng cho biết, đó là vinh dự và động lực rất lớn của bản thân, nhưng thành tích anh có được là công lao của tập thể.