Trong xu thế quốc tế hoá toàn cầu hóa, công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, với đường lối đổi mới và chính sách mở cửa, hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước ta hiện nay, ngoại ngữ đóng vai trò hết sức quan trọng đặc biệt là tiếng Anh. Khi Việt Nam gia nhập WTO thì vai trò của ngoại ngữ là cầu nối để giao lưu văn hóa, học hỏi, trao đổi thông tin, thiết lập các mối quan hệ trong nhiều lĩnh vực giữa Việt Nam và các nước trên thế giới.
Do đó, có thể khẳng định rằng việc dạy và học môn tiếng Anh chiếm vị trí quan trọng trong công tác giáo dục và đào tạo ở nước ta. Ý thức được tầm quan trọng sự tác động to lớn của tiếng Anh đối với sự phát triển của xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chính sách nhằm tăng cường và nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ trong nước, gần đây nhất là Quyết định số 2080/QĐ-TTg ngày 22/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025. Triển khai thực hiện Đề án 2080 của Chính phủ, Bộ Công an đã ban hành Kế hoạch số 69/KH-BCA-X11 ngày 26/03/2018, trong đó đã xác định yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể và xây dựng giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trong Công an nhân dân.
Nhận thức được tầm quan trọng của ngoại ngữ đối với sự phát triển của lực lượng Công an nhân dân. Trong những năm qua các trường Công an nhân dân nói chung, Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I nói riêng đã có nhiều thay đổi cả về nội dung cũng như phương pháp giảng dạy:
Thứ nhất, giáo viên đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học nhằm nâng cao tính sáng tạo và tính linh hoạt trong quá trình giảng dạy. Ứng dụng công nghệ thông tin ở mức độ đơn giản nhất với các bài giảng điện tử, thông qua ngôn ngữ hình ảnh giúp giáo viên tạo được sự tương tác thuận lợi với học viên. Ngoài ra, giáo viên hướng dẫn học viên sử dụng các phần mềm trực tuyến, phần mềm tương tác hay website thảo luận trực tuyến dành cho giáo dục như: Facebook, Twitter, Whatsapp, Instagram, chia sẻ, lưu trữ tài liệu qua email... Học ngoại ngữ có ứng dụng công nghệ thông tin một cách rộng rãi giúp học viên tiếp cận phương pháp dạy học mới hấp dẫn hơn hẳn phương pháp đọc - chép truyền thống. Mặt khác, sự tương tác giữa thầy cô và học trò cũng được cải thiện đáng kể, học viên có nhiều cơ hội được thể hiện quan điểm cũng như chính kiến riêng của mình. Điều này không chỉ giúp các em học viên thêm tự tin mà còn giúp giáo viên hiểu thêm về năng lực, tính cách và mức độ tiếp thu kiến thức của học trò, từ đó có những điều chỉnh phù hợp và khoa học.
Hội thảo Khoa học về đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng dạy học môn Ngoại ngữ trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0
Thứ hai, đổi mới về nội dung chương trình và sử dụng các phương pháp giảng dạy tích cực trong quá trình giảng dạy theo hướng hội nhập quốc tế. Theo đó, nội dung chương trình cần được triển khai theo hướng mở, cho phép cập nhật thường xuyên kiến thức trong và ngoài nước. Việc sử dụng giáo trình, tài liệu nước ngoài một cách linh hoạt từ mức độ dễ đến khó giúp mở mang hiểu biết cho người dạy và người học, nội dung giảng dạy phải gắn chặt và phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Trong tiết học giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể với mục tiêu, yêu cầu rõ ràng để học viên hoàn thành trước hoặc sau khi lên lớp, tích cực áp dụng các phương pháp dạy học tiên tiến, kết hợp với sử dụng phương tiện hiện đại làm cho bài giảng sinh động, dễ tiếp thu. Khi lựa chọn giáo trình giảng dạy, soạn đề cương, giáo án lên lớp giáo viên có thể lựa chọn, chỉnh sửa các mục bài học phù hợp với nhu cầu, sở thích của học viên trên cơ sở nắm vững mục đích, yêu cầu của bài học. Giáo viên có thể tự biên soạn, thay đổi trật tự các phần của bài học hoặc thiết kế thêm các hoạt động giúp học viên dễ nắm bắt bài học và hào hứng học hơn.
Thứ ba, tăng cường cập nhật những trò chơi, sân khấu hóa, những phương pháp khởi động tư duy tích cực để tạo hứng thú, niềm say mê của học viên với ngôn ngữ, đồng thời tăng khả năng giao tiếp và tạo lập môi trường tiếng cho học viên. Muốn làm được điều này, đòi hỏi giáo viên đã phải thường xuyên cập nhật những kiến thức mới, áp dụng những thành tựu công nghệ thông tin vào mỗi tiết giảng, áp dụng các phương pháp dạy học khác nhau một cách linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng học viên. Một trong những đòi hỏi quan trọng của thời kỳ mới đó là tăng cường được năng lực thực hành, khả năng tự học hỏi, tự đào tạo cho học viên, thông qua việc tổ chức các hoạt động ngoại khoá, câu lạc bộ tiếng Anh, kết quả Nhà trường đã đạt Huy chương Đồng trong cuộc thi hùng biện tiếng Anh dành cho học viên không chuyên các trường Công an nhân dân khu vực phía Bắc.
Học viên trường Cao đẳng CSNDI tham gia Cuộc thi "Hùng biện tiếng Anh cho sinh viên không chuyên tiếng Anh các trường CAND khu vực phía Bắc" đã được tổ chức tại Học viện CSND.
Ngoài ra, Khoa Ngoại ngữ - Tin học đã phối hợp với Đoàn Thanh niên nhà trường tổ chức các cuộc thi Rung chuông vàng bằng tiếng Anh, thu hút được sự tham gia của đông đảo học viên và tăng thêm niềm yêu thích đối với môn học tiếng Anh cho học viên nhà trường.
Hội thi Rung chuông vàng tại trường Cao đẳng CSND I.
Tuy nhiên, vài năm gần đây số lượng học viên chủ yếu là cán bộ đi học nên đầu vào tiếng Anh còn thấp dẫn đến hiệu quả không cao khi giáo viên khai thác, sử dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, do đó buộc giáo viên phải theo phương pháp thuyết trình, nêu vấn đề…dẫn đến tình trạng học viên thụ động tiếp thu những kiến thức mà giáo viên truyền thụ, không phát huy được khả năng sáng tạo, khả năng tự tìm kiếm tri thức của học viên.Hơn nữa, do đặc thù của các trường trường Công an Nhân dân, học viên công tác và học tập theo điều lệnh công an nhân dân quy định khắt khe về giờ giấc học tập, sinh hoạt, sinh hoạt chính khoá và ngoại khoá, quy chế về chế độ bảo mật, đăng ký sử dụng Internet đã phần nào tác động tới hoạt động E-learning (giáo dục trực tuyến) của học viên. Mà trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0, hình thức học tập E-learning là một trong những hình thức rất được ưa chuộng. Cách mạng 4.0 đòi hỏi phương thức và phương pháp đào tạo thay đổi với sự ứng dụng mạnh mẽ của công nghệ thông tin, các hình thức đào tại online, đào tạo ảo, mô phỏng, số hoá bài giảng...Đa số học viên là cán bộ được cử đi học nên còn tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Một bộ phận không nhỏ học viên vẫn coi nhẹ tầm quan trọng của việc học tập, nâng cao trình độ ngoại ngữ, coi việc học tập ngoại ngữ chỉ là phụ, điều này tác động đến động lực học tập ngoại ngữ của học viên, học chỉ đủ tiêu chí tốt nghiệp dẫn đến kiến thức thực sự của một bộ phận học viên còn yếu, không có khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ, khả năng vận dụng kiến thức ngoại ngữ vào thực tiễn công tác còn nhiều hạn chế. Trong nhiều năm qua, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ngoại ngữ đã được quan tâm nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ngoại ngữ như hệ thống âm thanh phục vụ việc dạy và học kỹ năng nghe. Máy chiếu trên nhiều phòng học chất lượng hình ảnh không tốt gây khó khăn cho học viên trong quá trình quan sát ghi chép bài học.
Trong thời gian tới, để đạt được mục tiêu của “Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025” và nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ ở trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I, cần tiến hành một số giải pháp sau:
Một là, nâng cao trình độ, năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên giảng dạy ngoại ngữ, tạo điều kiện để các giáo viên tham gia các lớp đổi mới phương pháp giảng dạy ngoại ngữ, các khóa đào tạo trong và ngoài nước, các diễn đàn, hội thảo quốc tế về phương pháp giảng dạy trong và ngoài khu vực. Ngoài ra, để giúp giáo viên ngoại ngữ bổ sung kiến thức chuyên ngành cảnh sát, cần thúc đẩy giao lưu giữa giáo viên ngoại ngữ và giáo viên nghiệp vụ Công an bằng tiếng Anh.
Hai là, đổi mới tư duy, phương pháp dạy và học ngoại ngữ, ứng dụng khoa học công nghệ trong giảng dạy. Bài giảng ngoại ngữ phải tạo ra hứng thú cho toàn bộ lớp học. Phương pháp giảng dạy ngoại ngữ cần mang tính chất hướng dẫn cách học, tránh lối giảng “cô đọc, trò chép”. Học phải đi đôi với hành. Bên cạnh việc học trên lớp, học viên cần được hướng dẫn các phương pháp tự học hiệu quả như học qua các phần mềm, các chương trình học trực tuyến, học tranh thủ mọi lúc, mọi nơi khi có thời gian rảnh rỗi. Thời gian thực hành của học viên phải chiếm đa số và thời gian giảng giải của giáo viên chỉ ở mức thiểu số để đảm bảo tất cả các học viên tham gia tích cực vào bài học. Tính khích lệ trong giảng dạy ngoại ngữ phải được đặt lên hàng đầu để giúp học viên tự tin và được truyền cảm hứng trong quá trình học tập. Hiện nay, phương pháp giảng dạy lấy người học làm trung tâm dựa trên ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và nguồn học liệu số hóa đang phát huy được năng lực của người học.
Ba là, nhà trường cần đẩy mạnh đầu tư về cơ sở vật chất như phòng học chuyên dụng, máy tính, mạng nội bộ, mạng Internet, các phần mềm dạy tiếng Anh có chất lượng, các công cụ hiện đại trong đánh giá học tập, bảng tương tác, hệ thống âm thanh…Bên cạnh đó nhà trường cần nhanh chóng tiến hành số hóa cơ sở học liệu, chú trọng đầu tư các trang thiết bị phục vụ xây dựng cơ sở học liệu điện tử từng bước giúp học viên nâng cao khả năng tự học tiếng Anh của mình.
Tóm lại, ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp chủ yếu và quan trọng bậc nhất của con người. Bởi vậy ngoại ngữ chính là cầu nối không thể thiếu được trong quá trình giao lưu, hội nhập quốc tế của mỗi quốc gia dân tộc. Trong bối cảnh đó, đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ đã trở thành yêu cầu cấp thiết để lực lượng Công an nhân dân có thể vươn ra thế giới tìm kiếm cơ hội hợp tác và phát triển. Chính vì vậy, nhiệm vụ trước mắt và lâu dài của Nhà trường là tập trung tinh thần và các nguồn lực để quyết tâm thực hiện thắng lợi Đề án của Chính phủ về dạy và học ngoại ngữ.
Trung tá Hoàng Thị Hương Trà - Trưởng khoa Ngoại ngữ - Tin học